SARIVELİLER

KARAMAN İLİ SARIVELİLER İLÇESİ
SARIVELİLER İLÇE TANITIM

Sarıveliler, Karaman ilinin bir ilçesidir.

SARIVELİLER RESİMLERİ
SARIVELİLER FOTOĞRAFLARI
SARIVELİLER MANZARALAR
SARIVELİLER TANITIM
SARIVELİLER
KARAMAN SARIVELİLER

SARIVELİLER İLÇE TARİH

Sarıveliler 1967 yılında Turcalar ve Küçük Karapınar Köylerinin birleşmesi ile Kasaba Belediyesi,

 1990 yılında ise 3644 sayılı Yasa ile Karaman iline bağlı ilçe statüsüne kavuşmuştur. İlçemiz 8 mahalle, 12 köy ve 1 kasabadan oluşmaktadır. 

Sarıveliler’ den Karaman 165 Km, Konya 165 Km. Alanya’ ya ise 86 Km. mesafede Toros Dağlarının eteğine kurulmuştur. Sarıveliler’ in Deniz seviyesinden yüksekliği 1650 Metredir. 1850 metreye ulaşan yükseltiler de vardır. Arazide eğim %30 ‘un üzerindedir. Sarıveliler geniş bir vadiye (Başdere vadisi) kurulmuştur. İlçemizde yaşanan iklim ise tam anlamıyla karasal iklimdir. 

Yazları oldukça sıcak ve az yağışlı, kışları sert ve kar yağışlıdır. 2007 yılı genel nüfus sayımı verilerine göre, Sarıveliler ilçesinin 12 köyü, 1 kasaba ile toplam nüfusu 14.527dir. İlçe merkezi nüfusu ise 5.127 ‘ dır. İlçemizde yaz mevsimi nüfusu, göçerlerin yaylalara çıkması ile 30-35 bine ulaşmaktadır.

Bölgenin Tarihçesi

Sarıveliler’ deki dağlar ve tepelerdeki birçok tarihi kalıntı, bölgenin tarih öncelerine uzanan birçok medeniyete ev sahipliği yaptığını göstermekte, Tepe diye adlandırılan dağın doruğundaki kilisesinin bulunduğu geniş düzlük, Kale Mevkii, Uğurlu Köristanı, Göktepe Köristanı, Çukurbağ Kalesi, geçmişten günümüze kadar çeşitli medeniyetlere ait izler taşımaktadır. Tarih öncesinde Hititler’in, sonrasında Romalılar’ın yaşantılarına dair kalıntılar yer almaktadır.

Tarihi kalıntılar, Sarıveliler ve çevresinde, Hititler’in (M.Ö 1000), Romalılar’ın (M.S 103), Bizanslılar’ın ve Selçuklular’ın (M.S 1115), Karamanoğulları’nın (M.S 1213-1228) ve Osmanlılar’ın yaşadığını göstermektedir.

SARIVELİLER İLÇE COĞRAFYA

Son döneme bakıldığında, Başdere Havzası’ndaki en büyük yerleşme ve İlçe merkezi olan Sarıveliler’in eski ismi ile Başdere’nin, 1967’ye kadar Ermenek’e bağlı büyük bir köy, 1967’den sonra kasaba ve 1990’dan itibaren Karaman iline bağlı bir ilçe olduğu görülmektedir. Eski adı Fariske olan ve Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’nde adı geçen Göktepe ise 1957 yılında belediye olmuştur.

SARIVELİLER İKLİM VE BİTKİ ÖRTÜSÜ

Sarıveliler İlçesinde, Karaman ilinin batı ve güneyinde, yüksek kesimlerindeki karasal iklim yapısına rağmen, Orta Toros Dağları'nın Göksu ve kolları tarafından derin bir şekilde yarıldığı vadi tabanlarında, yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı geçen Akdeniz İklim özellikleri de görülmektedir. Yağış genellikle kış ve ilkbahar aylarında, yağmur ve kar şeklindedir.

Sarıveliler sınırları içinde kalan toplam 34304 ha. alanın 19381,7 ha.’ı yani %56,5’i ormanlık alanlardır (Şekil 3.5). Ormanlık alanların 8180 ha.’ı koruluk alan, 11201,7 ha.’ı ise bozuk koru alanlarıdır. Mevcut orman alanlarında meşe, çam, köknar, sedir ve ardıç ağaçları bulunmakta, kısmen Akdeniz iklimine özgü maki grupları da görülmektedir.

İklime ve bitki örtüsüne bağlı olarak ilkbahar ve yaz aylarında Alanya, Gazipaşa ve Anamur ilçelerinden halen göçebe hayat süren yörükler, bölgede bulunan yaylalara gelip yaşamakta, sonbaharın geç vakitlerine kadar buralarda kalmaktadırlar

SARIVELİLER İLÇE İDARE

Sarıveliler ilçe merkezi ve merkez belediyesi, Göktepe Belde Belediyesi ve 12 köy yer almaktadır. İlçe merkezinde 8, Göktepe kasabasında 6 mahalle mevcuttur. Köyler, Civandere, Civler, Ortaköy, Çevrekavak, Adiller, Uğurlu, Esentepe, Koçaşlı, Günder, Işıklı, Daran, ve Dumlugöze’dir (Şekil 3.7).

Kaymakamlığa bağlı olarak, bakanlıkların taşra teşkilatlarından Sarıveliler İlçe Hastanesi, İlçe Tarım Müdürlüğü, Mal Müdürlüğü, İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, Müftülük, Tapu Sicil Müdürlüğü ile Posta İşletme şubesi yer almaktadır. Bunlarla birlikte İlçe Jandarma Komutanlığı, İlçe Emniyet Müdürlüğü, İlçe Nüfus Müdürlüğü ve Özel İdare Müdürlüğü Kaymakamlığa bağlı olarak hizmet vermektedirler. Ayrıca İlçemizde Adliye ve MEDAŞ bulunmaktadır. Karayolları ve TELEKOM, Ermenek teşkilatına bağlı olarak hizmet vermekte olup, Adiller köyünde Karayolları Bakım Evi bulunmaktadır

Demografik Yapı

2007 yılı nüfus verilerine göre köy, kasaba ve ilçe merkezinin toplam nüfusu 14.527 olup, Sarıveliler ilçe merkezinin nüfusu 5.127, toplam belde ve köylerle birlikte ilçe nüfusu ise 14.527’ dir.

Havzada iş imkânları kısıtlı olduğundan, yerel halkın büyük bir kısmı tarım, inşaat ve turizm sektörlerinde çalışmak üzere Konya, İzmir ve Antalya illerine göç etmiştir. 1990 yılından sonra özellikle tekstil sektöründe çalışmak üzere İstanbul iline göçler yaşanmıştır

SARIVELİLER İLÇE EKONOMİ

İlçemiz genelinde ekonomi, tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır.

Tarım: Bölgenin %17,54’ü (6.018 ha.) tarım arazileridir. Bunun %77’si (4.646,20 ha.) ise işlenen tarım arazileridir. Sarıveliler’ de ortalama tarım işletme büyüklüğü 2 ha.’dır. Araziler eğimli ve deniz seviyesinden oldukça yüksek olduğundan, tahıl ve sebze üretimi sınırlı ölçüde yapılabilmektedir. 

Tarımın olumsuz etkilendiği bir başka faktör de arazilerin miras yoluyla bölünmesidir. Son yıllarda gerçekleştirilen kadastro çalışmalarıyla tarım işletmeleri iyiden iyiye küçülmüştür. Buna karşın son yıllarda meyvecilik konusunda büyük gelişmeler

 yaşanmış, bu gelişmeler hem insanların ekonomilerine, hem de bölgenin sosyo-kültürel ve fiziki yapısına yansımaya başlamıştır. Bilhassa kiraz üretimi Sarıveliler, Adiller, Çevrekavak ve Uğurlu’da yaygınlaşmış, ailelerin gelirlerine olumlu katkılar sağlar olmuştur 

Hayvancılık: Sarıveliler’ de 8.615 adet fenni kovan, 315 adet kütük kovan olmak üzere toplam 8.930 arı kovanı bulunmakta, yıllık 84 ton bal üretimi yapılmaktadır. Havza genelinde 1.377 büyükbaş hayvan ile 6.250 küçükbaş hayvan bulunmaktadır. Toplam kümes hayvanı sayısı ise 4.600 dır. Bölgedeki yıllık süt üretimi 1.500 ton olup, üretilen süt Ermenek ilçesindeki özel işletmeciler tarafından toplanarak değerlendirilmektedir .

Ticaret: İlçemizde 347 Vergi Mükellefi, 281 Esnaf ve Sanatkarlar Odası’nda kayıtlı faal esnaf, 600 Aktif çiftçi ve Bağ-Kurlu, 321 aktif SSK’ lı, 323 memur, 52 Ticaret Siciline kayıtlı esnaf, 821 aile çocuk-eğitim yardımı alan ve 3732 emekli ve yaşlılık aylığı alan vatandaşımız bulunmaktadır.

 Cuma günleri ilçe merkezinde pazar kurulmaktadır. İlçe genelinde herhangi bir banka şubesi bulunmayıp, resmi kurumların ve yerel halkın bankacılık işlemleri T.C. Ziraat Bankası Ermenek şubesi tarafından görülmektedir. Bölgede sanayi tesisi olmayıp, küçük çaplı demircilik ve marangoz atölyeleri mevcuttur.

SARIVELİLER İLÇE SOSYAL YAPI VE ALTYAPI

Eğitim: Sarıveliler İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı, 11 İlköğretim ( 5’i birleştirilmiş sınıf), 1 Yatılı İlköğretim Bölge Okulu, 2 Lise, 1 Halk Eğitim Merkezi, 1 Öğretmenevi ve 1 adet Özel Öğrenci Yurdu bulunmaktadır. İlçe geneli toplam 2.412 öğrenci bulunmaktadır.

Sağlık: Sarıveliler ilçe merkezinde Sarıveliler Devlet Hastanesi ile Eski sağlık ocağında aile hekimliği hizmet vermektedir. Hastanemizde ve sağlık Ocağında 7 Doktor, 1 Diş Hekimi, 7 Hemşire, 12 sağlık Memuru, 4 ebe, 1 memur ve 6 hizmetli hizmet vermektedir. Yine hastanemizin 2 adet ambulans bulunmaktadır.

Sosyal güvenlik: İlçemizde 600 kişi Bağ-kur sigortalı, 321 kisi S.S.K. sigortalısı, 323 memur, 3732 kişi tüm Sosyal Güvenlik Kurumlarından emeklidir.

Kültür: Sarıveliler’ de yerel kültür, kendine has örf, adet ve gelenekleriyle, Anadolu kültürünün farklı renklerini yansıtmaktadır. Düğünleri, bayramları, hasat mevsiminde imece usulü paylaşımları ve yaylalarındaki yörük ve göçebe kültürü ile farklı güzellikler sergilemektedir. Sarıveliler ilçesinde 1991 yılından 2000 yılına kadar her yıl bal festivalleri düzenlenmiştir. Gelecek yıllarda yine bal festivali düzenlenmesi programlanmaktadır.

Yerleşim – Altyapı: Sarıveliler ilçe merkezinde ticaret akslarında kanalizasyon sistemi tesis edilmiştir. İlçemizin tüm kanalizasyon sisteminin yapımı ile ilgili çalışmalar devam etmektedir. Bölgemizdeki bütün yerleşimlerin, tamamının elektrik, telefon ve kapalı devre içme suyu şebekesi mevcuttur.

İlçemizde organik ve dağınık yerleşme dokusu hakimdir. Bu yapı da teknik altyapı hizmetlerinin tesis edilmesini güçleştirmektedir.

Ulaştırma: Sarıveliler – Taşkent, Sarıveliler – Ermenek, Sarıveliler – Alanya yolları karayolları ağında bulunan yollardır. Karayolları ağındaki yolların tamamı asfalttır. Sarıveliler’ in köy yollarının %70 asfalttır.

YERLEŞİM BİRİMİ

İLÇE MERKEZİNE UZAKLIĞI

YERLEŞİM BİRİMİ

İLÇE MERKEZİNE UZAKLIĞI

Esentepe Köyü

15 km.

Göktepe Merkez

8 km.

Günder Köyü

13 km.

Adiller Köyü

1 km.

Işıklı Köyü

17 km.

Ortaköy Köyü

4 km.

Uğurlu Köyü

8 km.

Çevrekavak Köyü

4 km.

Daran Köyü

20 km.

Civandere Köyü

8 km.

Koçaşlı Köyü

26 km.

Civler Köyü

4 km.

Dumlugöze Köyü

37 km.

Çizelge 3.13. Havzada Yerleşmelerin İlçe Merkezine Mesafeleri

Sarıveliler ilçe merkezi ile Alanya, Antalya, Ermenek, Karaman ve Konya arasında otobüs seferleri düzenlenmekte, kasaba ve köylere de Sarıveliler’den servis hizmeti verilmektedir. Çizelge 3.14’de otobüs seferlerine ilişkin veriler yer almaktadır.

SARIVELİLER İLÇE KÖY VE BELDELERİ
Göktepe Beldemiz

Göktepe, Güney Torosların eteklerinde Alanya'ya 86, Karamana 165, Konya'ya 173, İlçemize 8 Km. uzaklıkta bir bölgeye kurulmuş olup, tarihi çok eskilere dayanır. Roma dönemine ait mağara ve mezarlar bunu kanıtlamaktadır. Göktepe diğer adıyla Fariske olarak bilinmektedir.
Civler Köyü

Civler köyü Karamanoğulları zamanında kurulduğu sanılmaktadır. Karamanoğlu beylerinin bazılarının Osmanlıdan kaçarak bu yöreye geldiği, daha sonra Osmanlıların takibi sonucu bu beylerin osmanlı ve moğol kuvvetlerince yakılarak öldürüldüğü söylenmektedir. Alanya-sarıveliler yolu üzerinde kurulmuş 496 hanesi ile büyük bir köyümüzdür.
Çevrekavak Köyü

Köyün karamanoğulları döneminde kurulduğu sanılmaktadır. Eski adı Mençektir. Mençek Orta Asyadan gelen bir oğuz boyundandır. Mençek 1957 yılında Fariske (Göktepe) köyü ile birleşerek belediye olmuş, 1989 yılında ise Belediyeden ayrılarak tekrar köy olmuştur. 1961yılında ise Mençek adını Çevrekavak köyü olarak değiştirmişlerdir.
Daran Köyü

Daran köyü 1967 yılında Koçaşlı köyünden ayrılarak köy tüzel kişiliğine kavuşmuştur. Karamanoğullarının son zamanlarında kurulduğu tahmin edilmektedir. İsmini dar bir alanda kurulduğundan almıştır.
Dumlugöze Köyü

Eski adı Muzvadı'dır. Tarihi 700 yılı geçtiği sanılmaktadır. Osmanlılarla Karamanoğullarının kargaşalık döneminde kaçarak ulaşılması güç olan bu bölgeye gelenler tarafından kurulduğu söylenmektedir. Köyde "R" harfi "Y" olarak söylenmektedir. Köy İlçemizin en nüfusu çok ve en uzak köyüdür
Işıklı Köyü

Işıklı köyünün çevresindeki tarihi kalıntılar eski bir yerleşim yeri olduğunu göstermektedir. Köyün eski adı "FET" tir.
Koçaşlı Köyü

Koçaşlı köyünün kuruluş tarihi bilinmemektedir. Adını köyün üstündeki Koçaş dağından almıştır. Köyün eski adı "MULUMU" dur. Köyün ayrı birde Göksu Mahallesi olup, mahallenin okulu ve camisi vardır.
Uğurlu Köyü

Tüm Anadolu toprakları gibi Uğurlu toprakları da birçok medeniyetlerin beşiğini oluşturur. Bu medeniyetler hakkında günümüze kadar ulasan çeşitli kalıntılar bunu doğrular niteliktedir. Söz gelişi Köristandaki, Boyunağıldaki, Sandıklıboğazdaki ve kurum önümdeki inler Romalılar dönemine ait medeniyetin izlerini taşımaktadır. Bu arada; Örene, Bozyaka , Gözpınarı, Örendorusu , Çevlikbaşı, Köristandaki Hamam ve Uzun Kırdaki tarihi eser kalıntı ve izleri de ayrı bir medeniyetin göstergeleri olmaktadır.
Civandere Köyü

Turcalar köyüne bağlı Celederesi (celilin Deresi) mahalle durumunda iken 1967 yılında Turcalar köyünün Sarıveliler köyü ile birleşerek kasaba olmasıyla Civandere köyü ayrı bir köy tüzel kişiliğine kavuşmuştur. Tahmini olarak 1880 yılında ilk yerleşim başlamış, Turcalar halkından bölünerek yerleşilmiştir.

Sarıveliler belde ve köyleri

İl: Karaman ● İlçe Merkezi: Sarıveliler

Beldeler: YOK

Köyler: Adiller • Çevrekavak • Civandere • Civler • Çukurbağ • Daran • Dumlugöze • Esentepe • Günder • Işıklı • Koçaşlı • Ortaköy • Uğurlu

Karaman İlçeleri: Merkez ilçe | Ayrancı | Başyayla | Ermenek | Kazımkarabekir | Sarıveliler